Bisschoppelijk besluit over Leidse katholieke meisjessport en de rol van de Graal
Van sportprestatie naar katholieke vorming: de Graalkwestie in Leiden
Bisschop Mgr. Aengenent besloot begin jaren dertig dat alle katholieke sport- en gymnastiekactiviteiten voor meisjes in het bisdom Haarlem voortaan onder de leiding van de Graal, de Vrouwen van Nazareth, zouden vallen. Het doel daarvan was duidelijk: sport mocht geen opzichzelfstaand doel zijn om alleen prestaties te leveren, maar moest vooral een middel zijn om katholieke opvoeding en karaktervorming te bevorderen.
Situatie in Leiden
Vanaf 1931 zocht de Graal actief contact met de gymnastiekverenigingen in Leiden en deed er alles aan om de overgang soepel te laten verlopen. Er werden toezeggingen gedaan over contributies, het behoud van lokalen, de inzet van leraren en uniforme kleding. De verenigingen werden gevraagd het bisschoppelijk besluit te accepteren en zo hun katholieke erkenning te behouden.
Verdeeld
Het antwoord van de verenigingen was verdeeld. Een aantal clubs zoals De Bataven, Leiden en Rood Wit stemden in met de leiding van de Graal en behielden hun katholieke status met geestelijk adviseur. Andere verenigingen, zoals Klimop, URLO en Jeanne d’Arc, weigerden het besluit te accepteren. Zij verloren daardoor hun katholieke erkenning en hun geestelijk adviseur trok zich terug. Deze weigering veroorzaakte interne verdeeldheid en een terugval in samenwerking binnen de katholieke sportbeweging in Leiden.
De geestelijk adviseur H.J. Bangert betreurde deze situatie. Hij nuanceerde ook de angst dat veel leden hierdoor naar neutrale, niet-katholieke verenigingen zouden overstappen. Voor hem stond vast dat echte katholieke sportbeoefening draait om de geestelijke vorming die altijd boven lichamelijke prestaties moet gaan.
Omarmen?
Bangert riep vervolgens bestuurders, leden en ouders op om het bisschoppelijk besluit te respecteren en de samenwerking met de Graal te omarmen. Hij vroeg om meer morele steun, zodat men staande bleef achter de katholieke principes, en om financiële steun om de verenigingen te steunen die het besluit volgen. Hij waarschuwde dat alleen door samenwerking tussen de erkende verenigingen een sterke katholieke sportorganisatie in Leiden kan ontstaan.
Tenslotte sprak hij de hoop uit dat er een nieuwe, krachtige en centraal aangestuurde katholieke sportcommissie in Leiden zou worden opgericht, met de zegen van de bisschop, zodat de katholieke sportbeweging in Leiden weer tot bloei kan komen.
De gevolgen waren onder meer dat Klimop zich ophief en verder als Groen-Wit ging. Later werd de onenigheid bijgelegd en werd Groen-Wit weer R.K. De Graal bleef nog jaren actief met de onderafdeling gymnastiek.
Bron: Leidsche Courant 1 april 1932