Leidsche Gymnastiek- en Schermvereniging Hercules 1884-circa 1935

Voorloper in de Leidse gymnastiekwereld

Oprichting 1 november 1884 – Opheffing circa 1935

Verenigingsfoto van Hercules in 1904. Foto Jonker, Beeldbank Erfgoed Leiden.

In1884 start er in Leiden een nieuwe gymnastiekvereniging met 15-16 werkende leden. De oprichting vindt de dag rond 12.00 uur plaats in Hotel de la Poste aan de Aalmarkt 17. De naam van de nieuwe club wordt Leidsche Gymnastiek- en Schermvereeniging Hercules met als zinspreuk: Ontwikkeling door Arbeid. In maart 1896 richt het bestuur een afdeling Volksklasse op. Als doel dat ‘jongelieden van 14 tot 20 jaar in de gelegenheid zullen gesteld worden onder leiding van bovengenoemde Vereeniging kosteloos gymnastiek-onderwijs te ontvangen.” Eind 1889 verneemt men voor het laatst van deze Volksklasse. In juli 1913 treed Hercules toe tot de Leidsche Sportorganisatie (LSO).

Bestuur 1884
J.M. Scheffer, voorzitter, Jac. Dols, secretaris, J. Visser, penningmeester, W.H.J. van Roijen, commissaris en gymnastiekleraar in Leiden Ph. De Vries, directeur.

Naam
De naam van de gymnastiekvereniging “Hercules” in Leiden verwijst naar Hercules, de mythische figuur uit de Griekse en Romeinse oudheid, bekend als symbool van kracht en doorzettingsvermogen. Dit is een gangbare naam voor sportverenigingen die kracht, uithoudingsvermogen en fysieke prestaties willen benadrukken. Concreet is bekend dat diverse gymnastiek- en sportverenigingen met de naam Hercules gevonden worden in Nederland, geïnspireerd door diezelfde figuur. Voorbeeld: de “Leidsche Gymnastiek- en Schermvereeniging Hercules” had als zinspreuk “Ontwikkeling door Arbeid,” wat aansluit bij het beeld van Hercules als krachtpatser die door doorzettingsvermogen grote prestaties levert. De mythische Hercules (ook bekend als Heracles) staat in de sporttraditie symbool voor lichamelijke kracht en discipline, wat goed past bij gymnastiekverenigingen die dergelijke waarden willen uitstralen.

Bestuur
Voorzitter J.M. Scheffer, secretaris Jac. Dols, penningmeester J. Visser, commissaris W.H.J. van Roijen en schermmeester, tevens directeur, Ph. De Vries.

Leiders, trainers en directeuren
Gymnastiekleraar Philippe de Vries komt uit uit Bolsward. De Vries wordt in 1881 aangenomen als 2e leraar gymnastiek aan de lagere en middelbare scholen in Leiden. In de raadsvergadering van 22 september wordt hij met 16 stemmen voor en 4 blanco benoemd. Hij volgt G.J. Mullers op na diens verzoek om ontslag.

Tussen 1897 en 1903 vertrekt de directeur; wanneer precies is niet duidelijk. Heeft hij het te druk met zijn leraarschap? In de ledenvergadering van 29 juni 1903 benoemen de leden H.J. Ravoo uit Den Haag tot zijn opvolger. De Vries, geboren op 6 januari 1849, overlijdt hij 8 november 1926 na een langdurig ziekbed op bijna 78-jarige leeftijd.

Bergafwaarts

Na aanvankelijk behoorlijk heel wat prijzen te winnen, gaat het met de vereniging in het eerste kwart van de 20e eeuw bergafwaarts. Het 20-jarig jubileum nog wordt groots gevierd. In 1919 organiseert Hercules NGV-wedstrijden en een ere-avond. Tijdens het 30-jarig bestaan worden door een 20-tal oude getrouwen herinneringen opgehaald en het vroegere glorietijdperk besproken. De dagen van bloei behoren tot het verleden is de teneur. De concurrentie van voetbal, watersport en nieuwe gymnastiekverenigingen, zoals bijvoorbeeld Excelsior, hebben een funeste uitwerking op Hercules. De leden worden ouder en rond 1935 lezen we dat Hercules niet meer naar buiten treedt. Een aflopende zaak.

Wat rest zijn wat schaarse foto’s, wat kaarten, programma’s en een reglement. Derhalve zoeken wij foto’s en ander materiaal van deze eens zo roemruchte gymnastiekvereniging.

Reageren? Mail